Telefon dzwoni, a na wyświetlaczu pojawia się nieznany numer. Po odebraniu słyszysz głos przedstawiciela firmy windykacyjnej. Skąd mają Twój numer? Czy to legalne? W tym artykule wyjaśniamy, jak firmy windykacyjne pozyskują dane kontaktowe dłużników i jakie masz prawa w takiej sytuacji.
Jak firmy windykacyjne pozyskują numery telefonów?
Firmy windykacyjne mogą uzyskać Twój numer telefonu z kilku legalnych źródeł. Najczęściej dzieje się to w następujący sposób:
- Od pierwotnego wierzyciela – gdy bank, operator telekomunikacyjny czy inna firma sprzedaje lub przekazuje dług do windykacji, przekazuje również Twoje dane kontaktowe. Podstawą tego działania są klauzule w umowach, które podpisałeś przy zawieraniu pierwotnej umowy.
- Z publicznie dostępnych rejestrów – niektóre dane kontaktowe można znaleźć w ogólnodostępnych bazach, takich jak książki telefoniczne, rejestry działalności gospodarczej czy strony internetowe, gdzie dobrowolnie udostępniłeś swoje dane.
- Z baz danych biur informacji gospodarczej – firmy windykacyjne regularnie korzystają z informacji zgromadzonych przez BIG InfoMonitor, KRD czy ERIF, które gromadzą dane o zobowiązaniach finansowych konsumentów.
- Z własnych baz danych – duże firmy windykacyjne prowadzą rozbudowane bazy danych o dłużnikach, które są systematycznie aktualizowane na podstawie różnych źródeł.
Zgodnie z RODO, przetwarzanie danych osobowych w celu windykacji należności jest uznawane za prawnie uzasadniony interes administratora danych, co stanowi podstawę prawną do przetwarzania tych danych bez konieczności uzyskania dodatkowej zgody.
Czy firma windykacyjna może dzwonić na nowy numer telefonu?
Zmieniłeś numer telefonu, a mimo to firma windykacyjna nadal się z Tobą kontaktuje? To może wydawać się zaskakujące, ale firmy windykacyjne dysponują skutecznymi metodami aktualizacji danych kontaktowych:
- Aktualizacja danych przez wierzyciela pierwotnego – jeśli zaktualizowałeś swoje dane u pierwotnego wierzyciela (np. w banku czy u operatora telefonii), te informacje mogą zostać automatycznie przekazane firmie windykacyjnej obsługującej Twój dług.
- Weryfikacja danych w różnych bazach – firmy windykacyjne regularnie sprawdzają i aktualizują dane w różnych bazach, krzyżując informacje z wielu źródeł, aby utrzymywać aktualne dane kontaktowe swoich klientów.
- Informacje od osób trzecich – w niektórych przypadkach firmy mogą uzyskać Twój nowy numer od osób, które podałeś jako kontakty dodatkowe przy zawieraniu umowy. Warto pamiętać, że udostępniając swoje dane kontaktowe różnym podmiotom, zwiększasz szansę na ich przepływ między firmami.
Kiedy kontakt firmy windykacyjnej może być nielegalny?
Chociaż firmy windykacyjne mają prawo do kontaktowania się z dłużnikami, istnieją wyraźne ograniczenia i zasady, których muszą przestrzegać. Rozpoznanie nielegalnych praktyk pomoże Ci bronić swoich praw:
- Nękanie – częste telefony o różnych porach dnia i nocy stanowią formę nękania. Zgodnie z dobrymi praktykami, firmy windykacyjne powinny dzwonić wyłącznie w rozsądnych godzinach (zwykle między 8:00 a 20:00) i z umiarkowaną częstotliwością. Uporczywe i nadmierne próby kontaktu mogą być podstawą do złożenia skargi.
- Wprowadzanie w błąd – podszywanie się pod sąd, komornika czy inne instytucje państwowe jest nie tylko nieetyczne, ale również nielegalne. Każda próba manipulacji poprzez fałszywe przedstawianie swojej tożsamości stanowi naruszenie prawa.
- Groźby i zastraszanie – firma windykacyjna nie może grozić działaniami, których nie może podjąć (np. natychmiastową eksmisją, aresztowaniem czy konfiskatą całego majątku). Takie zachowania naruszają Twoje prawa i mogą stanowić podstawę do podjęcia kroków prawnych.
- Ujawnianie informacji osobom trzecim – informowanie osób trzecich o Twoim zadłużeniu (np. sąsiadów, współpracowników, dalszej rodziny) stanowi poważne naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych i może skutkować wysokimi karami dla firmy windykacyjnej.
Przykłady nieuczciwych praktyk niektórych firm windykacyjnych
Niektóre firmy windykacyjne stosują kontrowersyjne metody, które mogą balansować na granicy prawa:
- Wysyłanie SMS-ów zawierających zawoalowane groźby lub sugerujących nieuchronne poważne konsekwencje prawne bez rzeczywistych podstaw
- Kontaktowanie się z członkami rodziny dłużnika bez jego wyraźnej zgody, naruszając prywatność i ujawniając wrażliwe informacje finansowe
- Dzwonienie z różnych, ciągle zmieniających się numerów telefonów, aby zwiększyć szansę na odebranie połączenia przez osobę unikającą kontaktu
- Wysyłanie pism stylizowanych na oficjalne dokumenty sądowe lub komornicze, które mają wywołać presję psychologiczną i poczucie zagrożenia
Jak chronić swoje dane i prawa w kontaktach z firmami windykacyjnymi?
Jeśli otrzymujesz telefony od firm windykacyjnych, warto znać swoje prawa i wiedzieć, jak się zachować, aby skutecznie chronić swoją prywatność i interesy:
- Weryfikuj tożsamość dzwoniącego – zawsze poproś o pełną nazwę firmy, adres siedziby, numer NIP oraz szczegółowe informacje o zadłużeniu. Legalna firma windykacyjna powinna bez wahania udzielić tych informacji i nie będzie unikać transparentności. Zapisz te dane do późniejszej weryfikacji.
- Żądaj informacji na piśmie – masz pełne prawo poprosić o przesłanie szczegółów zadłużenia w formie pisemnej przed podjęciem jakichkolwiek działań czy rozmów o spłacie. Pozwoli Ci to spokojnie przeanalizować sytuację i skonsultować się z prawnikiem, jeśli zajdzie taka potrzeba.
- Korzystaj z praw wynikających z RODO – możesz żądać dostępu do swoich danych, ich sprostowania, a w niektórych przypadkach nawet usunięcia. Firmy windykacyjne, jak wszyscy administratorzy danych, muszą respektować te prawa i odpowiadać na Twoje wnioski w ustawowym terminie.
W przypadku otrzymania podejrzanego telefonu lub SMS-a, zawsze sprawdź firmę w Krajowym Rejestrze Sądowym lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, aby upewnić się, że faktycznie istnieje i jest uprawniona do prowadzenia działalności windykacyjnej.
- Składaj reklamacje i skargi – jeśli firma windykacyjna narusza Twoje prawa, nie wahaj się złożyć oficjalnej skargi do:
- Urzędu Ochrony Danych Osobowych (w przypadku naruszeń związanych z danymi osobowymi)
- Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (w przypadku nieuczciwych praktyk rynkowych)
- Rzecznika Finansowego (w przypadku windykacji zobowiązań finansowych)
Co robić, gdy nie masz długu, a dzwoni windykator?
Zdarza się, że firmy windykacyjne kontaktują się z osobami, które nie mają żadnego zadłużenia. Może to wynikać z błędu w dokumentacji, próby wyłudzenia pieniędzy lub nawet kradzieży tożsamości. W takiej sytuacji:
- Nie ignoruj sprawy – nawet jeśli jesteś pewien, że nie masz żadnego długu, lepiej aktywnie wyjaśnić sytuację niż ją ignorować. Brak reakcji może prowadzić do eskalacji działań windykacyjnych, mimo że są one bezpodstawne.
- Żądaj szczegółowych informacji – poproś o dokładne dane dotyczące rzekomego zadłużenia, w tym datę powstania, nazwę pierwotnego wierzyciela, dokładną kwotę i podstawę prawną roszczenia. Te informacje są kluczowe do weryfikacji zasadności roszczeń i podjęcia odpowiednich kroków obronnych.
- Złóż pisemne oświadczenie – wyślij do firmy windykacyjnej oficjalne pismo (najlepiej listem poleconym za potwierdzeniem odbioru), w którym stanowczo zaprzeczasz istnieniu długu i żądasz przedstawienia niepodważalnych dowodów na jego istnienie. Określ termin odpowiedzi i zachowaj kopię korespondencji.
- Zgłoś próbę wyłudzenia – jeśli podejrzewasz, że ktoś próbuje wyłudzić od Ciebie pieniądze podszywając się pod firmę windykacyjną, niezwłocznie zgłoś sprawę na policję. Może to być próba oszustwa, która dotyka również innych osób.
Pamiętaj, że legalne firmy windykacyjne działają w granicach prawa i powinny respektować Twoje prawa. Jeśli masz wątpliwości co do legalności działań firmy, która się z Tobą kontaktuje, nie wahaj się szukać pomocy prawnej lub zgłosić sprawę odpowiednim organom.
W przypadku otrzymania podejrzanego SMS-a lub telefonu od firmy takiej jak Hoist Polska, Ultimo, Vindix czy EOS KSI Polska, zawsze dokładnie weryfikuj ich autentyczność przed podjęciem jakichkolwiek działań, a szczególnie przed dokonaniem jakiejkolwiek płatności. Prawdziwe firmy windykacyjne nigdy nie żądają natychmiastowych przelewów na nieznane konta czy płatności przez podejrzane linki.